Ilgın şivesi

ILGIN'DA YAYGIN OLAN EVLENME İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ

“Altın taht yaptırdım altın baht yaptıramadım. ”
“At, avrat, silah yiğidin bahtına. ”
“Evlenenle, ev yaptıranın kefili Allah' tır. ”
“Harman yel ile düğün el ile “
“Gelin çıkmadık ev olur, ölü çıkmadık ev olmaz. ”
“Beslemeden kadın gül ağacından odun olmaz. ”
“Düğünde zurna, hamamda kurna beğenmez. ”
“Kız kucakta çeyiz bucakda. ”
YAYGIN OLAN DEYİMLER
Ağzı kara
Avucunu yala
Diline virdetmek
Buldukca bunar
Ecinli devesi
Ebenin hörekesi
Yalak şalak
Yürek gakgını olmak
Hamur yazmak
Lala paşa eğlendiriği
Cıngıllı Hakkının davulu
Ören gukkusu
Gay etmek
Zıttına gitmek
Düşe yazmak
Yakıp yıkmak
Göğnü bulanmak
Müzma hal etmek
Vesveseye kapılmak
Yüzü yerde olmak
YAYGIN OLAN DİLEKLER
Allah birini bin etsin
Hacı karısı ol
Allah iki iyilikten birini versin
Oğlu ile ordu kızı ile komşu olsun
Elin kolun zeval görmesin
Kabrin cennet olsun
YAYGIN OLAN BEDDUALAR
Gıranlar giresice
Boyu devrilesice
Boynu altında kalasıca
İki cihanda yüzü kara çıkasıca
Adın kara yerden çağrılsın
İki elin yanına gelsin
Odun ocağın kör kalsın
Yurtsuz yuvasız kalasın
Mus mundar şişesin
Ekmeğini itler, yakanı bitler yesin
YAYGIN OLAN ATASÖZLERİ
Atta karın yiğitte burun
Çobana verirsen kızı, ya koyun güttürür ya kuzu
Kel başa şimşir tarak
Anası ölen hanım, babası ölen bey olur.
Arı yuvasına kazık sokulmaz.
Alemin şaşkını beyaz giyer kış günü
Oturduğu ahır sekisi çaldığı İstanbul türküsü
Oturduğu bayır ile sırt, konuştuğu vırt ile zırt
Benim derdim inek ile dana, senin derdin selvi ile suna.
PEKİŞTİRMELER
Ebil gabıl
Yeldir yeldir
Yalap şalap
Cıvıl cıvıl
İcik icik
Afa cafa
Gatın gatın
Acık acık
Gımıl gımıl
Gıyır gıyır
Gıcır gıcır
Efil efil
İnim inim
Yavşak yavşak
BENZETMELER
Sergi gibi
Kapçık gibi
Tahta kurusu gibi
Kıyamet gibi
Selvi gibi
Deli kızın donu gibi
Gımıl gibi
Gangal dikeni gibi
Sakız gibi
YÖRESEL KELİMELER
Anlı gabana : Anlının ortasına
Aykırı : uygun olmayan
Abdeslik:Eski tip lavabo
Badaşamamak : Anlaşamamak
Bıdırdaşmak: Konuşmak
Böğürmek :Yüksek sesle konuşma
Böttürmek: Ateşte közleme
Böğemek : Akan suyun önünü kapatmak
Cırmalama : Tırmalama
Cebelleşmek :İnatlaşmak
Culluk : Hindi
Cingan : Çingene
Cırcır :Fermuar
Cazı :Cadı
Cımbıldatmak: Sulu bir şey sallamak
Cıngıldak : Çan
Cıbartmak :Çok dövmek
Combalak gılmak :Takla atmak
Çarçur etmek : Çok harcamak
Çalmak : Sürmek
Çömmek : Oturmak
Çezmek :Çözmek
Çırpıştırmak : Döğmek
Darmadağın : Dağınık
Dinelmek : Dikilmek
Dümbelek : Darbuka
Dizlik : Uzun paçalı iç giysisi
Debelenmek : Yuvarlanmak
Diline virdetmek : Diline dolamak
Emişik : Süt kardeş
Fıydırmak : Fırlatmak
Gıynaşık : Aralık
Gakılı : Dolu
Gay etmek : Kusmak
Gatın gatın : Defalarca tembih etmek
Gına gelmek : Bıkkınlık
Gapçık :Kabuk
Gülüş çığrış : Güle oynaya
Gardaş : Kardeş
Gözlerini belertmek : Kızgın kızgın bakmak
Gıncımak : Oyun bozanlık yapmak.
Gızınmak : Isınmak
Ganırmak : Laf anlamıyan
Gömgök : Yemyeşil
Garnı burmak : Kıskanmak
Hengame :Ana baba günü
Hoydur : Avare gezmek
Hayat : Avlu boşluğu
Haşırdamak : ses çıkarmak
Hinçi : Şimdi
Halva :Helva
Iccak : Sıcak
Ibrık : Su kabı
Ingıraz etmek : Hastalıktan kurtulamamak.
İçine dammak : Malum olmak
İkrah etmek :Tiksinmek
İndim : Görüş
Kelem : Lahana
Kösülmek :Yorulmak
Kaykılmak :Yorulmak
Kapaklanmak : Yüz üstü düşmek
Kiyat :Kağıt
Löpürdetmek :Sesli içmek
Lilek :Leylek
Lağap : Lakap
Laylon :Naylon
Mıncıklamak : Sıkıştırmak
Makat : Çamur sıva
Mahna bulmak : Ayıplamak
Nakıs : Aykırı
Naçar : Çaresiz
Nacak : Balta
Öseet : Hemen derhal anında
Okumak : tilavet etmek
Olduğu kadar :Yarım yamalak
Öğür olmak :Birine bağlanmak
Ondan keri : Ondan sonra
Pavkırmak :Sinirli sinirli bağırmak
Piskevit :Biskuvi
Pösteki ost
Pek etmek : Kapatmak
Peşkir :Havlu
Pazı : Hamur yumağı
Pısmak :Sinmek
Piyazlama :Yağ çekmek
Sındı : Makas
Seğirtmek : Koşmak
Sağacak ; Saç ayağı
Su goy vermek :Sözünden dönmek
Soğuklamak : Üşütmek
Sürgüç :Temizlik bezi
Sıyrılıvermek : İlgilenmemek 
Sayınsamamak : Saygı göstermemek
Tentene : Dantel
Tepe taklak gitmek :Baş üstü düşmek
Tosbağa :Kaplumbağa
Tetik : Çabuk hareket
Tığteber : Bomboş
Tehne :Tenha
Tatlımacık : Tatlımsı
Ünlemek :Bağırmak
Uşak :Çocuk
Velesbit :Bisiklet
Yuka :İnce- Ekmek
Yooh : Hayır
Yannız :Kendi başına
Yennice : Hafif
Yürek kaggını : korkak hale gelme
Zibil : Çok
Zoba : Soba
Zerhoş Sarhoş
Zartlak alavracı
Zıngıldamak : Kımıldamak
Zınarmak : Karşı gelme
Zinhar :Asla katiyen